Қазіргі әлемдегі қарқынды өзгерістер адамзатқа жаңа талаптар қойып отыр. Ғылым мен технология дамып, ақпарат ағыны күшейген сайын қоғамның интеллектуалдық әлеуеті шешуші факторға айналды. Осындай жағдайда «парасатты қоғам» қалыптастыру – кез келген мемлекеттің стратегиялық мақсаты. Парасатты қоғам – білімді, мәдениетті, адамгершілігі жоғары, заңға құрметпен қарайтын және әлеуметтік жауапкершілікті сезінетін азаматтардан тұратын ашық әрі прогрессивті орта.
Парасаттылықтың мәні мен маңызы
Парасаттылық – тек біліммен өлшенетін ұғым емес. Ол адамның ойлау мәдениетін, мінез-құлқын, құндылықтар жүйесін, этикалық ұстанымдарын білдіреді. Парасатты тұлға ақпаратты сүзгіден өткізіп, дәлелге сүйенеді, өзгеге құрметпен қарап, қоғам игілігі үшін әрекет етеді. Мұндай қасиеттер тек жеке адамға ғана емес, тұтас қоғамның дамуына әсер етеді.
Парасатты қоғамда халықтың рухани иммунитеті күшейіп, жалған ақпарат пен манипуляцияларға қарсы тұру қабілеті артады. Төзімділік, өзара түсіністік, ынтымақ секілді құндылықтар қоғамдық тұрақтылықты күшейтеді.
Білім мен мәдениеттің рөлі
Парасатты қоғамның негізгі тірегі – сапалы білім. Заманауи білім беру жүйесі сын тұрғысынан ойлауға, шығармашылыққа, зерттеушілікке және жауапкершілікке баулуы тиіс. Онымен қатар, ұлттық мәдениет пен рухани мұраға құрмет те маңызды орын алады. Өйткені мәдениеті бай халықтың болашағы да берік.
Ақпараттық мәдениет те ерекше мәнге ие. Әр азамат цифрлық кеңістікті сауатты пайдаланып, киберқауіпсіздік ережелерін сақтай білуі қажет. Бұл бүгінгі күні парасаттылықтың ажырамас бөлігіне айналды.
Заң үстемдігі және жауапкершілік
Парасатты қоғамның екінші бір маңызды тірегі – заң үстемдігі. Заң бәріне ортақ және бәріне бірдей қызмет етуі тиіс. Әділдік принципі сақталған жерде сенім қалыптасады, ал сенім бар жерде қоғам дамиды. Сондай-ақ әр азаматтың өз әрекетіне жауапкершілікпен қарауы – парасаттылықтың көрсеткіші.
Қоғамдық сананы жаңғырту
Парасатты қоғамға жету үшін қоғамдық сананың жаңғыруы қажет. Бұл – ескі стереотиптерден арылып, жаңашыл көзқарас қалыптастыру, ғылым мен білімді, еңбекті қадірлеу, жемқорлыққа төзбеушілік мәдениетін орнықтыру. Сонымен қатар, жастардың бастамашылдығын қолдау, еріктілік қозғалыстарын дамыту – парасатты ұрпақ тәрбиелеудің тиімді жолы.
Қорытынды
Парасатты қоғам – бір күнде құрылатын жүйе емес. Ол әр азаматтың саналы әрекеттерінен, тұрақты ізденісінен, ортақ жауапкершілігінен қалыптасады. Білімді ұрпақ, мәдениетті тұлға, заңға адал азамат – осындай құндылықтар біріге келе мемлекетіміздің жарқын болашағын қамтамасыз етеді. Сондықтан парасаттылықты қоғамның басты идеологиялық әрі рухани бағыты ретінде дамыту – уақыт талабы.
